Kompendium wiedzy o umowach zawieranych w oparciu o przepisy : Kodeksu cywilnego i Prawa zamówień publicznych, Warszawa, 24. – 25. kwietnia 2017 roku

KOMPENDIUM WIEDZY O UMOWACH

ZAWIERANYCH W OPARCIU O PRZEPISY:

1. KODEKSU CYWILNEGO

2. PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

z uwzględnieniem nowelizacji PZP z 22. czerwca 2016 roku

(Dz. U. z 13. lipca 2016 roku poz.1020)

w projektach finansowanych ze środków :

1. krajowych,

2. Unii Europejskiej,

3. bezzwrotnej pomocy zagranicznej,

 

WARSZAWA, 24. – 25. KWIETNIA 2017 ROKU

 

Szanowni Państwo,

 

W imieniu firmy KONTRAKT Doradztwo – Konsultacje, uprzejmie zapraszam do udziału w szkoleniu, podczas którego zostaną przedstawione i szczegółowo omówione zagadnienia z zakresu różnego typów umów, zawieranych w oparciu o przepisy Kodeksu Cywilnego oraz Prawa zamówień publicznych, z uwzględnieniem nowelizacji ustawy PZP z 22. czerwca 2016 roku.

• celem szkolenia jest : uzyskanie przez uczestników praktycznych umiejętności prawidłowego postępowania na każdym etapie konstruowania i zarządzania umowami, zawieranymi w oparciu o przepisu Kodeksu Cywilnego i Prawa zamówień publicznych, w projektach finansowanych ze środków krajowych i zagranicznych,

• szkolenie prowadzi : RADCA PRAWNY JACEK DUTKA – od ponad 30 lat specjalizuje się  w kompleksowej obsłudze podmiotów prywatnych i publicznych, w tym od około 20 lat z uwzględnieniem problematyki zamówień publicznych;  zajmuje się doradztwem w zakresie zamówień publicznych dla zamawiających i wykonawców na każdym etapie postępowania przetargowego, realizowanego ze środków krajowych i Unii Europejskiej oraz innych funduszy pomocowych; znakomity wykładowca   w dziedzinie umów ( w szerokim spektrum zainteresowania uczestników zajęć ), zamówień publicznych, prawnych aspektów procesu inwestycyjnego, projektów POIiŚ; współpracownik firmy KONTRAKT Doradztwo – Konsultacje, dla której przeprowadził liczne szkolenia w formule zewnętrznej i wewnętrznej m.in. :

• Zamówienia publiczne na roboty budowlane – kompendium wiedzy
• Prawne aspekty roboty budowlanej,
• Kodeks cywilny w praktyce zamówień publicznych ( Kompleksowe omówienie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie nieuregulowanym w Prawie zamówień publicznych ),
• Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z uwzględnieniem przepisów Kodeksu cywilnego i Prawa zamówień publicznych,
• Proces inwestycyjny – kompleksowe omówienie aspektów prawnych przygotowania    i realizacji inwestycji budowlanej;
• Zamówienia publiczne od A – Z;
• Zamówienia publiczne dla praktyków;
• Realizacja projektów inwestycyjnych współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej,
• Kwalifikowalność wydatków w związku z realizacją projektów w ramach POIiŚ,

zajęcia prowadzone przez pana J. Dutkę są oceniane bardzo wysoko pod względem przygotowania merytorycznego oraz dydaktycznego; p. J. Dutka jest wyśmienitym znawcą praktycznych aspektów funkcjonowania prawa w obrocie gospodarczym, w tym realizowanym       w ramach zamówień publicznych; w bardzo interesujący i przystępny sposób omawia najtrudniejsze zagadnienia, a uczestnicy zajęć prowadzonych przez pana J. Dutkę  – w anonimowych ankietach ewaluacyjnych – zawsze wystawiają wykładowcy najwyższe noty;

• szkolenie trwa 16 godzin lekcyjnych , które w całości są przeznaczone na przekazanie praktycznej wiedzy, na temat będący przedmiotem szkolenia,  

• uczestnicy szkolenia otrzymują materiały dotyczące problematyki szkolenia , notes, długopis oraz zaświadczenie o udziale w szkoleniu,

• szkolenie odbędzie się w WARSZAWIE, w dniach 24. kwietnia ( 10.00 – 16.00 ) –   25. kwietnia ( 9.00 – 15.00 ) 2017 roku; sala konferencyjna Spółdzielczego Centrum Konferencyjno – Szkoleniowego   „ ŻURAWIA ”, ul. Żurawia 47 ( róg ul. Poznańskiej i Żurawiej ),   tel. : 22 / 6300500, www.scsk.pl – budynek znajduje się  w centrum miasta, 5 minut spacerem od Dworca Centralnego w stronę ul. Marszałkowskiej ),

• w czasie przerw, dla uczestników przewidziano kawę, herbatę, zimne napoje, drobny poczęstunek oraz obiad, 

• koszt uczestniczenia jednej osoby wynosi 750,00 PLN + 23. proc. VAT / nie zawiera kosztów noclegu / ;

• uwaga :

     – w przypadku złożenia oświadczenia o finansowaniu udziału w szkoleniu w całości ze                       środków publicznych, koszt szkolenia nie jest opodatkowany stawką 23. proc. VAT,

• warunkiem uczestniczenia w szkoleniu jest

1. w terminie do 18. kwietnia 2017 roku przesłanie formularza zgłoszenia udziału w szkoleniu na adres : KONTRAKT Doradztwo – Konsultacje, 31 – 153 Kraków, ul. Szlak 65 lub faksem : 12 / 633 23 43 lub e-mailem na konto: kontrakt@kontrakt-firma.pl oraz
2. wniesienie opłaty – wyłącznie po szkoleniu – w terminie do 7 dni od otrzymania  faktury – na konto  :   KONTRAKT Doradztwo – Konsultacje ; Bank PKO  S.A.,  Oddział w Krakowie, NRB 86 1240 4650 1111 0000 5155 9937.

Faktury zostaną wystawione po zakończeniu szkolenia i przesłane pocztą poleconą na adres wskazany przez podmioty zgłaszające osoby do udziału w szkoleniu.

Jednocześnie, uprzejmie informuję, że :

1. rezygnacja z udziału w szkoleniu na 3 dni przed datą rozpoczęcia szkolenia powoduje konieczność poniesienia pełnych kosztów za udział w szkoleniu,

2. program szkolenia podlega ochronie prawnoautorskiej i nie może być wykorzystywany bez zgody firmy KONTRAKT Doradztwo – Konsultacje.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, uprzejmie proszę o kontakt.

Z wyrazami szacunku , 

Bolesław Budzicz

Pełnomocnik

502 / 174601, 12 / 633 23 43 

PROGRAM SZKOLENIA  :

KOMPENDIUM WIEDZY O UMOWACH

ZAWIERANYCH W OPARCIU O PRZEPISY:

1. KODEKSU CYWILNEGO

2. PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

z uwzględnieniem nowelizacji PZP z 22. czerwca 2016 roku

(Dz. U. z 13. lipca 2016 roku poz.1020)

w projektach finansowanych ze środków :

1. krajowych,

2. Unii Europejskiej,

3. bezzwrotnej pomocy zagranicznej,

 

WARSZAWA, 24. – 25. KWIETNIA 2017 ROKU

I. Zasada swobody umów i jej granice :

1. Zasada swobody umów w obrocie prawnym nie podlegającym ustawie Prawo zamówień publicznych jako swoboda kształtowania przez podmioty prawa treści dokonywanych czynności prawnych. Podstawa prawna – art. 353¹. kc .

Zasada swobody umów, jako:

• swoboda, co do tego, czy podmioty chcą zawiązać między sobą stosunek obligacyjny,  a więc, czy zobowiązanie umowne w ogóle powstanie,
• swoboda, co do wyboru kontrahenta,
• swoboda, co do ukształtowania treści umowy według swego uznania, a tym samym swoboda do powołania do życia takiego stosunku zobowiązaniowego, jaki odpowiada interesom stron;
• swoboda, co do formy czynności prawnej – prawnie skuteczne jest samo porozumienie stron, niewymagające w zasadzie szczególnej formy, chyba że wymóg taki wynika z ustawy (uchwała pełnego składu SN z dnia 28. kwietnia 1995 r.).

Definicja treści czynności prawnej/ jej elementy . Rodzaj/dziedzina prawa a stopień swobody w kształtowaniu treści czynności prawnej.

2. Umowy o zamówienie publiczne a swoboda kontraktowania. Ograniczenia co do doboru kontrahenta, ukształtowania treści umowy, formy umowy oraz jej zmian, dodatkowe elementy zabezpieczające realizację umowy.

II. Istotne i nieistotne zmiany umowy :

1. Dopuszczalność zmiany umowy na gruncie ustawy kc jako element swobody umów.
2. Dopuszczalność zmiany umowy na gruncie ustawy PZP – art.144 PZP/ zasada przejrzystości postępowania. Przesłanki prawne dokonywania zmian umów, definicji pojęcia ,, istotnych zmian’’ art.144 ust.1e.
3. Wyjaśnienie pojęć: zmiany nieistotne i istotne umowy w oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

• Zmiana nieistotna : zmiana zamówienia publicznego, która nie miałaby wpływu na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania.
• Zmiana istotna  zamówienia publicznego: zmiana, która wprowadza warunki, które gdyby zostały ujęte w ramach pierwotnej procedury udzielania zamówienia, umożliwiłyby dopuszczenie innych oferentów niż ci, którzy zostali pierwotnie dopuszczeni, lub umożliwiłyby dopuszczenie innej oferty niż ta, która została pierwotnie dopuszczona.
• 144 ust. 1–1b, 1d i 1e ustawy – przesłanki zmian   umowy.
• Warunek zmiany- tożsamość przedmiotu zamówienia wynikająca z oferty wykonawcy i SIWZ z przedmiotem zamówienia określonym w umowie ( art. 140 ust.1 PZP) z uwzględnieniem postanowień art. 144.
• Zmiany podmiotowe jako element dozwolonych zmian.
• Skutek naruszenia art. 144  dla zamawiającego w tym jako beneficjenta środków unijnych.

III.  Zasada niezmienności umów o zamówienie publiczne :

Skutek prawny naruszenia zasady niezmienności umów. Bezwzględna nieważność umowy a unieważnialność umowy. Nieistotność zmiany, niezależnie od ich wartości, w rozumieniu ust. 1e art. 144.

IV. Istota umowy o zlecenia i umowy o dzieło, cechy wspólne i różnice,obowiązki stron :

• Umowa zlecenia – umowa starannego działania/ odpowiedzialność przyjmującego za zachowanie należytej staranności; art. 355 kc.
• Wymóg staranności (art.355 kc) zarówno w fazie wykonywania zobowiązania, spełnienia świadczenia.
• Pojęcie należytej staranności jako wzorca postępowania (modelu postępowania/ miernika staranności), powiązanego z konkretnym typem stosunków. Co oznacza wzorzec – „staranność ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju”, czyli staranność przyjętą powszechnie w danej kategorii stosunków.
• Miernik należytej staranności jako obiektywny (abstrakcyjny) model oceny zachowania dłużnika. Oznacza to w konsekwencji, że zachowanie dłużnika ocenia się w zobowiązaniu w oderwaniu od jego indywidualnych cech i właściwości, lecz wyłącznie przy uwzględnieniu specyficznych cech danego rodzaju stosunku.
• Wzorzec należytej staranności w stosunkach gospodarczych- wyższe wymagania w stosunku do dłużnika z uwagi na zawodowy charakter działalności dłużnika (art. 355§2 k.c.).
• Uzasadnienie dla rozróżnienia obu wzorców- działalność przedsiębiorcy o charakterze gospodarczym lub zawodowym, prowadzona jest w sposób ciągły powinna być oparta na szczególnych umiejętnościach. Działalność profesjonalna- zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności dłużnika .
• Staranność w stosunkach gospodarczych/zawodowych; staranność na poziomie wyższym od przeciętnej, wymagana od specjalistów bez względu na to, czy osiągnęli oni odpowiednio wysoki stopień biegłości w drodze uzyskania specjalistycznego wykształcenia zawodowego (fachowego), czy też poprzez praktyczne doskonalenie zawodowe (wyrok SN z dnia 17 sierpnia 1993 r. III CRN 77/93, OSNC 1994, nr 3, poz. 69).
• Umowa o dzieło – umowa rezultatu.
• Umowa zlecenia i umowa o dzieło jako umowy nazwane.
• Dzieło ( art. 627 k.c. ), jako pewien rezultat w postaci materialnej lub niematerialnej. Dzieło -stworzenie czegoś nowego lub przetworzenie czegoś do postaci w jakiej dotychczas nie istniało.
• Umowa zlecenia – nie występuje żaden rezultat ucieleśniony w jakiejkolwiek postaci. Jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy.
• Umowa o dzieło: występuje efekt końcowy, pewien rezultat w postaci materialnej lub niematerialnej. Dziełem jest stworzenie czegoś lub przetworzenie do postaci w jakiej dotychczas nie istniało.
• W zobowiązaniach starannego działania: podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo iż nie osiągnięto rezultatu określonego w celu umowy.
• Kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług – możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych.

V. Istotne postanowienia umowy zlecenia :

• Istota umowy zlecenia w rozumieniu art. 734 kc – przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Kategoria umów z zakresu szeroko rozumianego pośrednictwa. Elementy definicji umowy: – dokonanie czynności prawnej (określonej) – oraz działanie dla dającego zlecenie. Dokonanie czynności prawnej w ramach zastępstwa dla innej osoby (dającego zlecenie), tym samym może się wyrażać zarówno w działaniu w jego imieniu i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla niego, jak i w działaniu w imieniu własnym, ale na rachunek (dla) dającego zlecenie.
• Stosowanie konstrukcji umowy zlecenia w drodze analogii do innych umów- art. 750 kc. Warunek zastosowania – kumulatywne wystąpienie dwóch przesłanek w umowach: są umowami o świadczenie usług i jednocześnie nie są uregulowane innymi przepisami.
• Pojęcie usług – wykonywanie czynności dla innej osoby (innych osób). Świadczenie usług – wykonywanie czynności faktycznych, jak i prawnych.
• Wyłączenie spod dyspozycji art. 750 kc umów o świadczenie usług polegających na dokonywaniu czynności prawnych; tego rodzaju umowy stanowią umowę zlecenia o ukształtowanym przedmiocie – art.734 kc.
• Definicja usług w PZP

VI. Istotne postanowienia umowy o dzieło ( z uwzględnieniem zapisów dotyczących przeniesienia prawa autorskich) :

Elementy przedmiotowo istotne umowy o dzieło:- określenie dzieła, wynagrodzenia z uwzględnieniem regulacji art. 628 i 629 kc (zdanie drugie przedmiotowego artykułu nie ma zastosowania w zamówieniach publicznych).

• Umowa o dzieło jako umowa konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, wzajemna  i odpłatna.
• Warunek wykonania umowy – starania przyjmującego zamówienie muszą doprowadzić w przyszłości do powstania konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.
• Istota umowy o dzieło – osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej.
• Stosowanie umowy o dzieło do zamawiania dzieła jakim jest utwór w rozumieniu prawa autorskiego- szczególne dobro niematerialne.
• Definicja utworu w rozumieniu prawa autorskiego. Dualizm prawa autorskiego – prawa osobiste i autorskie prawa majątkowego. Majątkowe prawa autorskie jako przedmiot obrotu/umowy o dzieło.
• Określenie w umowie o dzieło pól eksploatacji jako niezbędny warunek nabycia  prawa majątkowego -art.50 pr. aut.
• Nabywanie autorskich praw majątkowych na przykładzie umowy o prace projektową.
• Nabywanie autorskich praw majątkowych jako warunek korzystania z nabytego dobra.
• Zastrzeżenie w umowie zależnych praw autorskich jako warunek wprowadzenia zmian do nabytego dzieła przez Zamawiającego. Jak określić wynagrodzenia dla twórcy dzieła autora w umowie o dzieło.
• Odbiór dzieła a odpowiedzialność twórcy z tytułu wad fizycznych dzieła.

VII.  Umowa o robotę budowlaną. Robota budowlana w ujęciu KC i Prawa Zamówień publicznych: 

• Obiekt jako przedmiot umowy o robotę budowlaną w kc, PZP i prawie budowlanym.
• Istotne postanowienia umowy o robotę budowlaną.
• Oderwanie pojęcia roboty budowlane od definicji znajdujących się w innych krajowych aktach prawnych, w szczególności w ustawie Prawo budowlane. Jakie znaczenie w Prawie budowlanym w kwestii związanych np. z wydawaniem decyzji administracyjnych  w budowlanym procesie inwestycyjnym ma wykaz  robót budowlanych w PZP.

• Podwykonawstwo w robocie budowlanej.

• Definicja podwykonawstwa – przedmiotowo istotne elementy umowy o podwykonawstwo. Podwykonawstwo na roboty budowlane a podwykonawstwo na usługi i dostawy – różnice. Status prawny zastrzeżonej formy dla podwykonawstwa.
• Wskazanie przez wykonawcę części zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom, podanie przez wykonawcę firm podwykonawców.
• Obowiązek wskazania nazwy albo imion i nazwisk  oraz danych kontaktowych podwykonawców i osób do kontaktu z nimi, zaangażowanych w  robocie budowlanej lub usłudze. Fakultatywność takiego obowiązku przy dostawach.
• Informacja o obowiązku osobistego wykonania przez wykonawcę kluczowych części zamówienia jako dodatkowy element specyfikacji istotnych warunków zamówienia – warunki takiego zastrzeżenia w siwz.  
• Wymagania dotyczące umowy o podwykonawstwo w robocie budowlanej jako element siwz, których niespełnienie spowoduje zgłoszenie przez zamawiającego odpowiednio zastrzeżeń lub sprzeciwu.
• Swoboda wykonawcy w zakresie podwykonawstwa w robocie budowlanej.
• Obowiązek wykonawcy wykazywania spełniania warunków udziału w postępowaniu po wyborze oferty przy:

– zmianach w zakresie podwykonawstwa  lub

– rezygnacji z podwykonawstwa.

– powierzenie podwykonawcy wykonania części zamówienia na roboty budowlane/usługi w trakcie jego realizacji, a obowiązek wykonawcy przedstawiania oświadczenia z   art. 25a ust. 1, lub oświadczenia lub dokumenty potwierdzające brak podstaw wykluczenia wobec tego podwykonawcy,

– stwierdzenie przez zamawiającego  wobec podwykonawcy podstawy wykluczenia, a obowiązki wykonawcy,

– powierzenie wykonania części zamówienia podwykonawcom a odpowiedzialność  wykonawcy   za należyte wykonanie zamówienia.

• Sposób określenia płatności wykonawcy w umowie o robotę budowlaną, której termin wykonywania jest dłuższy niż 12 miesięcy – obowiązki wykonawcy w tym zakresie/konsekwencje w płatnościach związane z brakiem zapłaty podwykonawcy roboty budowlanej.
• Procedury w zakresie zgłaszania podwykonawstwa przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę.
• Zastrzeżenia zamawiającego do projektu umowy o podwykonawstwo w robocie budowlanej.
• Sprzeciw zamawiającego do umowy o podwykonawstwo.
• Na czym polega ,,obowiązek zapłaty’’ w robocie budowlanej? Wynagrodzenie jako przedmiotowy istotny element umowy o roboty budowlane. Uchylenie się  od obowiązku zapłaty wynagrodzenia odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane – obowiązki zamawiającego. Zakres płatności zamawiającego w przypadku uchylenia się do obowiązku zapłaty.
• Elementy umowy o roboty budowlane w przypadku podwykonawstwa. Element umowy o roboty budowlane ,,wysokości kar umownych, z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom’’ a treść art. 483 §1 kc.
• Podstawa do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego przez zamawiającego w przypadku uchybienia w płatnościach przez wykonawcę/podwykonawcę – zakres tego prawa, przesłanki jego zastosowania.
• Przepisy art. 143a–143d a art. 647 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
• Wynagrodzenie w robocie budowlanej. Systemy wynagrodzeń i podstawy ich ustalania.
• Obiekt jako rezultat roboty budowlanej a odpowiedzialność z tytułu wad.

VIII. Umowy nazwane, nienazwane :

• Umowy nazwane- stypizowane w konkretnych przepisach kc.
• Umowy, do których stosuje się uregulowanie zawarte w 750 kc – umowy nienazwane. Umowy mieszane zawierające elementy umów nazwanych  i nienazwanych/ podstawa – swoboda kształtowania treści stosunku prawnego z art. art. 353¹

IX. Waloryzacja wynagrodzenia w umowach a rodzaje wynagrodzeń:

• Zasada nominalizmu. Klauzule waloryzacyjne jako wyłom w zasadzie nominalizmu.
• Klauzule waloryzacyjnych jako zabezpieczenie interesów strony przed zmianą wartości pieniądza.
• Typy klauzul waloryzacyjnych w obrocie, ustalane w oparciu o kryterium – przedmiot miernika wartości: klauzula złota, klauzula walutowa , klauzule towarowe, klauzula kosztów, klauzula uposażenia. Przeciętny poziom wszystkich cen określany przez wskaźnik inflacji jako miernik wartości. Swoboda stron wyborze miernika wartości. Dopuszczalność stosowania klauzul waloryzacyjnych na gruncie PZP.
• Klauzule waloryzacyjne a zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego.
• Umowne klauzule waloryzacyjne a dopuszczalność sądowej waloryzacji świadczeń na podstawie art. 358(1) §3 kc.
• Rodzaje wynagrodzeń: ryczałtowe, kosztorysowe, wyliczane w oparciu o podstawy ich ustalania. Waloryzacja wynagrodzenia kosztorysowego. Niezmienność wynagrodzenia ryczałtowego. Skutki prawne wynagrodzenia ryczałtowego dla wykonawcy.

X. Istotne postanowienia umowy ( dostawy,  usługi, roboty budowlane):

• Dostawa na gruncie kc a dostawa na gruncie PZP.
• Usługi na gruncie PZP.

XI. Zasady konstruowania umów, elementy umowy :

Trzy rodzaje postanowień w treści czynności prawnej: składniki przedmiotowo istotne – essentialia negotii, składniki nieistotne – naturalia negotii i składniki podmiotowo istotne – accidentalia negotii .

• Składniki przedmiotowo istotne jako element indywidualizujący czynność prawną jako czynność określonego typu. (Ich wyróżnienie wiąże się przede wszystkim z zawartą w kodeksie cywilnym regulacją poszczególnych typów umów, charakteryzujących się określonymi cechami, np. przy sprzedaży jest to przedmiot i cena. Uczestnicy obrotu kształtują swoje stosunki prawne przede wszystkim przez określenie świadczeń, których oczekują względem siebie nawzajem.
• Adhezyjność umów na gruncie PZP.
• Swoboda kształtowania treści umowy w zakresie stosunków zobowiązaniowych dla danego typu czynności. Odstępstwa od przewidzianych przez ustawodawcę elementów danej czynności prawnej, jej charakterystycznych elementów- umowy nienazwane lub mieszane
• Postanowienia przedmiotowo istotne jako element konstrukcyjny czynności prawnej; bez nich nie można uznać czynności za dokonaną; nie muszą być wyraźne; wystarczy, że wynikają z zachowań stron. Osiągnięcie consensu co do postanowień przedmiotowo istotnych negocjowanej umowy może – jeśli taka jest decyzja stron – oznaczać jej zawarcie, mimo braku porozumienia co do szczegółów mającego powstać stosunku prawnego (SN z wyroku z dnia 23 lutego 2006 r., II CSK 126/05).
• Postanowienia należące do klasy naturalia negotii, określane jako nieistotne, ich brak w oświadczeniu woli nie ma żadnego wpływu na istnienie danej czynności prawnej. Normy dyspozytywny jako element uzupełniający brak naturalia negotii w umowie.
• Trzeci element treści czynności prawnej; accidentalia negotii, – składniki podmiotowo istotne, do których zalicza się przede wszystkim warunek, termin i polecenie, ale także zadatek, umowne prawo odstąpienia, odstępne, karę umowną.

XII. Zastrzeżenia umowne (zadatek, umowne prawo odstąpienia, odstępne, wadium) :

• Podstawa prawna w stosowaniu zastrzeżeń umownych – art. 394-396 i 483.
• Zadatek jako element wzmacniający zawarcie umowy. Konsekwencje prawne zastrzeżenia zadatku.
• Umowne prawo odstąpienia jako element osłabiający czynność prawną. Umownego odstąpienia od umowy a cel zamówienia publicznego. Odstępne jako szczególna postać umownego prawa odstąpienia. Funkcje odstępnego. Warunki/przesłanki odstępnego na gruncie kc.
• Wadium jako element zabezpieczający zawarcie umowy. Formy wadium na gruncie kc i PZP.

XIII. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy :

Formy prawne zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Sposób ustalenia zabezpieczenia należytego. Uprawnienia w zakresie wyboru formy zabezpieczenia.

 XIV. Kary umowne – pojęcie i zakres, formułowanie treści, zasady określenia  i miarkowania :

Podstawa prawna stosowania kary umownej. Zastrzeżenie kary jako element wzmacniający wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Miarkowanie kar umownych a swobodne uznanie sędziowskie. Kara umowna jako rażąco wygórowana. Przesłanki zwolnienia się dłużnika z obowiązku zapłaty kary umownej. Dochodzenie kar umownych. Wyłączność kar umownych.

XV. Skutki niewykonania zobowiązań lub nienależytego wykonania zobowiązań :

Szkoda jako skutek niewykonania/nienależytego wykonania umowy.

XVI. Unieważnienie umowy :

 Art. 140 ust. 3 PZP;   Art. 144 ust. 1–1b, 1d i 1e PZP; art. 146 PZP a katalog przesłanek unieważnienia umowy.

XVII.  Analiza treści umowy-ocena ryzyka.

XVIII.  Zapisy, wymogi i ograniczenia wynikające z przepisów i zasad realizacji projektów finansowanych ze środków UE  oraz  bezzwrotnej pomocy zagranicznej.